Een paar weken geleden kwam RTBF ACTUS filmen op Kamp C over 3D-betonprinten:  Een blik op morgen - Een toren van drie verdiepingen gebouwd met een printer: de langzame revolutie van 3D-printen in de bouw. 

Ook Studio DrieDay kwam aan bod in het artikel en in het filmpje

De reportage toont Kamp C vanaf minuut 1:30, onze tuinstoelen vanaf 2:30 en ons team en printer vanaf 2:55

Vertaling van het artikel in het Nederlands:

In Bruay-sur-l'Escaut (Valenciennes), vlakbij de Belgische grens, staat een 3D-geprinte toren, de hoogste ter wereld. Hij heeft drie verdiepingen, een oppervlakte van 500 m² en is 14 meter hoog. De bouw duurde slechts 10 dagen, dankzij een gigantische printer die leek op een spinmachine. Deze tekende de structuur van het gebouw laag voor laag. 

Het voordeel van deze techniek: er zijn niet meer dan twee mensen nodig op de bouwplaats. Hun belangrijkste taak: controleren of de machine het beton correct print. "Wat wij bieden, is de oplossing om de controle over de bouw weer terug te krijgen. Vaak hebben mensen de bekisting, kranen, bekisting en apparatuur gedelegeerd. In feite zijn het allemaal verschillende bedrijven en hebben ze geen controle meer. En onze klanten zijn, wanneer ze deze machines kopen, in feite in staat om zelf te herbouwen", aldus Antoine Motte, medeoprichter van het 3D-bouwbedrijf. 

Deze 3D-printmachines zouden een revolutie teweeg kunnen brengen in de bouwsector, die op zoek is naar een nieuw leven. Volgens het bedrijf dat ze produceert, wordt niet alleen de arbeids- en materiaalkosten verlaagd, maar ook de CO2-voetafdruk van beton verkleind door het gebruik van alternatieve bindmiddelen. "We willen een oplossing bieden voor de slechte huisvesting in de wereld. We moeten het goede voorbeeld geven, want de bouwers van vandaag zijn bang voor onze technologieën. Ze vinden ze niet per se nuttig omdat ze in een oude wereld leven die hen goed beviel. Maar de wereld verandert, en vandaag is het moment om je huizen te 3D-printen, want anders zijn ze morgen niet meer betrokken bij de bouw ", voegt de Franse ingenieur eraan toe.

België pioniert in 3D-gebouwprinten

In Europa zijn sociale woningbouwprojecten gestart met deze techniek. Wereldwijd, in de Verenigde Staten, Canada en Dubai, waar tegen 2030 25% van de gebouwen met 3D-technologie gebouwd zal worden, boeken bouwers al aanzienlijke vooruitgang. 

In België staat de ontwikkeling van 3D nog in de kinderschoenen. Er zijn maar weinig projecten. Toch waren we pioniers op dit gebied met een wereldprimeur in Westerlo in 2020. Toen, uitgerust met de grootste 3D-betonprinter van Europa, liet Kamp C, het Antwerpse innovatiecentrum voor duurzaam bouwen, een tweelaags huis van 90 m² in één stuk printen. Vijf jaar later zijn er veel lessen geleerd. 

"Het is mogelijk om in een 3D-geprint huis te wonen. Het is volledig geïsoleerd en heeft ook een warmtepomp en zonnepanelen. We raden deze techniek echter af, omdat we die hebben gebruikt. Een huis in één keer printen betekent namelijk dat het onmogelijk, zo niet heel moeilijk, is om het huis te repareren bij schade of het zelfs op een dag opnieuw te gebruiken voor een andere functie. Cement is zeer moeilijk te breken of te vermalen. Er is dus weinig sprake van circulair of modulair hergebruik van materialen in deze techniek ", legt Rob Cornelissen, algemeen directeur van Kamp C, het Antwerpse centrum voor duurzaamheid en innovatie in de bouw, uit.

Langzamerhand vindt 3D-printen zijn weg naar de bouwsector, maar Kamp C is vooral geïnteresseerd in modulair printen. "We printen bij voorkeur onderdelen die op de bouwplaats stapelbaar zijn", voegt hij eraan toe.

De bouw van de constructie duurde drie weken. Kamp-C schat dat hij de ervaring in slechts een paar dagen zou kunnen herhalen, dankzij de vooruitgang die de verschillende belanghebbenden met zijn machine hebben geboekt (voornamelijk bedrijven en universiteiten). De tijd is korter, maar de milieukosten zijn nog steeds hoog.  "Wanneer je laag voor laag bouwt, moet je rekening houden met de luchtvochtigheid, temperatuur, weersomstandigheden, maar ook met het materiaal zelf. We gebruiken nu nog steeds cement. Dat stoot veel CO2 uit tijdens de productie. Het zou dus goed zijn om in de toekomst naar andere materialen te kijken, zoals klei, kalk en hennep, die veel duurzamer en beter voor het milieu zijn", besluit hij.

3D wordt een alternatief met meer ervaringen

Door het beperkte aantal projecten in België is er ook een probleem met de gebruikte materialen voor deze techniek: ze zijn nog niet goedgekeurd door de bevoegde instanties. 

"Met ervaring en expertise kunnen bouwers printen, maar de kwaliteit is nog niet gegarandeerd. Het geprinte product is niet gecertificeerd. Het kost nog steeds tijd om bepaalde lessen te leren, zoals de duurzaamheid van het product en om aan te tonen dat geprinte huizen effectief zijn. In de nabije toekomst zouden voorbeelden uit buurlanden bouwers kunnen motiveren om deze richting in te slaan. Ik denk dat deze technologie nog niet voor iedereen in de sector duidelijk is ", aldus Khadija El Cheick, onderzoeker Research & Development en expert in betontechnologie bij Buildwise (Construction Sector Innovation Center). 

We zullen nog even moeten wachten tot de 3D-industrie zich in de bouwsector in ons land vestigt. Ondertussen winnen bedrijven die 3D-objecten en sculpturen printen terrein met indrukwekkende vooruitgang, zoals dit complexe RTBF-logo, in slechts enkele minuten gemaakt.